Comentarios
ESTA É A HISTORIA DUNHA REVOLUCIÓN E A DUN DOS HOMES QUE A FIXERON POSIBLE.
Unha revolución como nunca antes se vira, capaz de pór o mundo do revés e de levar a paz e a xustiza a unha terra que só coñecía a miseria e a brutalidade.
Un home que soñou un mundo mellor... e que non quedou de brazos cruzados.
A guerra irmandiña
A gran revolta irmandiña, que sacudíu Galiza entre 1467 e 1469, é un asombroso levantamento de todo un pobo contra a opresión e o mal goberno. En apenas uns meses, uns oitenta mil irmandiños alzados en armas labregos, artesáns, pescadores, viláns, cregos, xudíos... conseguiron derrotar á nobreza, que fuxíu a Castela ou Portugal, e facerse co control do reino.
Por primeira vez na nosa historia, a xente do común tomou as rendas do seu destino. Foi a primeira revolta europea que conseguíu a implantación, aínda que por un breve período de tempo, dunha nova orde baseada na xustiza e a equidade. Á fronte estaban as Xuntas da Irmandade do Reino de Galiza, o antecedente da actual Xunta de Galiza, que artellaron unha organización que foi quen de facer fuxir aos nobres, extirpar o bandoleirismo, organizar a administración de xustiza, o poder militar e o cobro de tributos en representación do rei e impoñer a paz.
A gran revolta irmandiña segue a ser a gran descoñecida da nosa historia como país. Non obstante, supuxo a fin da cabaleiría medieval en Galiza e abríu as portas á idade moderna.
A revolta dos irmandiños é un acontecemento que expresa como poucos a forza da unidade da xente do común. Por méritos propios, forma parte dese reducido conxunto de xestas das que a humanidade enteira debe sentirse, con razón, orgullosa. Pois, ao cabo, a gran revolta irmandiña non é sino un chanzo máis na procura da liberdade e a dignidade humanas.
A presente obra só ten unha pretensión: achegar, a través da figura dun dos impulsores deste movemento, aqueles trascendentais feitos dos que os nosos antergos foron protagonistas. Porque neles, nos sucesos deses anos, alenta o mellor de nós como país.
Xoán Branco
Xoán Branco, notario e escribán de Betanzos, foi o dirixente máis representativo da gran revolta irmandiña que sacudiu Galiza entre 1467 e 1469, o único capitán xeneral, que saibamos, que non procedía do estamento nobiliario, como sucedeu no caso de Alonso de Lanzós, Diego de Lemos e Pedro Osorio, os outros tres grandes nomes da revolta.
Branco é citado polos documentos da época como deputado, representante ante o rei, capitán xeneral e, fundamentalmente, home honesto e cabal, amigo dos pobres e preocupado polos abusos dos señores. Aparece na memoria colectiva derrubando fortalezas, ordenando o axustizamento de malfeitores e acudindo ante o rei Henrique IV en representación dos irmandiños. Foi quen de agrupar a labregos, burgueses, artesáns, mercadores e cregos na defensa da paz e o bo goberno.
A súa morte, tras a derrota da Irmandade, está rodeada de misterio. As fontes afirman que «o mataron», aínda que sen especificar quen nin en que circunstancias. A súa memoria perdurou no imaxinario popular como exemplo de home xusto e defensor dos humildes.
